جرم پزشکی در حقوق ایران

دکتر علیرضا میلانی فر مركز تحقيقات بيوتكنولوژي توليدمثل، پژوهشكده فن آوريهاي نوين علوم پزشكي جهاددانشگاهي ابن سينا، تهران، ايران در حقوق کیفری ایران برابر قانون، تقصیر جرم انگاشته شده ولی برابر همان قانون مجازاتی از نوع آنچه ما معمولاً مجازات می دانیم برای آن در نظر گرفته نشده است. اختلاف در تلقی از ماهیت دیه بعنوان کیفر یا جبران خسارت عامل اصلی این ابهام است. از سوی دیگر هر گاه عملیات پزشکی منجر به فوت شود اعم از آن که دلیل تامه یا دلیل اصلی یا صرفاً یکی از دلایل فرعی وقوع مرگ بشمار آید تقصیر منجر به مرگ در نظر گرفته شده و استثنائاً برای این حالت علاوه بر دیه مقرر، مجازات زندان نیز پیش بینی شده است. البته مجازات یک تا سه سال زندان برای تقصیر پزشکی خصوصیتی ندارد بلکه برای هر قتل ناشی از تقصیر که اصطلاحاً قتل غیر عمدی نامیده می شود پیش بینی شده است. آنچه بحث در خصوص این را لازم آورده تلقی قانونگذار از واژۀ تقصیر و لزوم باز تعریف واژه های متعدد برای حالتهای مختلفی است که ممکن است در اعمال روزمره حرفۀ پزشکی رخ دهد. موقعیتهای مختلفی که به نظر می رسد عرف پزشکی ایران هنوز از تمیز و توصیف آنها به زبانی که با واقعیات و ادبیات حقوقی ایران و قواعد حاکم بر آن همخوان باشد عاجز مانده است. این ناتوانی اسباب آن را فراهم آورده که پزشکان بدون توجه به مبانی حقوق کیفری صرفاً بر طبل «پزشک نباید زندان برود» بکوبند که با هیچ منطفی و در هیچ یک از مکاتب حقوقی شناخته شده فعلی سازگار نیست و از این رو در مبارزاتی که توسط جامعۀ پزشکان ترتیب داده شده و می شود نتیجه ای در خور حاصل نیاید. به هر روی ارایه دهنگان خدمات سلامت که عرفاً پزشک آنها را نمایندگی می کند نباید ناتوانی خود در تمیز موقعیتهای مختلف قابل وقوع در مقام اعمال حرفه را از کیسۀ حقوقدان و قانونگذاران و در یک کلام از دانش حقوق جبران کنند. تصمیم گیری های پزشکی در بحث و گفتگوی صریح و اتخاذ ادبیاتی واحد و در عین حال منطقی و مبتنی بر حقوق، اسباب آن را فراهم خواهد آورد که حقوقدانان و بالمآل قانونگذاران با درک درست خواسته های پزشکان و خاستگاه آنها نسبت به تغییر قوانین مطابق با نیازهای جامعه و با هدف برقراری عدالت گام بردارند. پرداختن به تعریف خطا، اشتباه، ناتوانی، عدم مهارت، تشخیص نابجا، درمان نادرست و جز آنها باید مورد مداقه قرار گیرد. Fault, Error, Mistake, Malpractice, Mal/Mis Diagnosis, Complication از جمله واژگانی هستند که برای این مهم در زبان انگلیسی وضع شده اند و تحویل یا فروکاستن جملگی آنها به واژه تقصیر یا حتی قصور نمی تواند بدون تعریف و توصیفهای اهل حرفه از آنها، چندان راهگشای حقوقدانان قرار گیرد.


ضمیمه ها
ضمیمه ندارد
تمامی حقوق برای وب سایت دادمهر محفوظ است. Telegram