بسیار پیش می آید که فردی از دفترچه بیمه فرد دیگری (اغلب اقوام و آشنایان) سوءاستفاده نموده و آزمایشات یا گرافیهایی را تهیه می نماید و سپس با مدارک مذکورجهت درمان به پزشک مراجعه می کند. حال سوال این است که وظیفه پزشک در صورت برخورد با چنین مواردی چیست؟ آیا پزشک موظف به اطلاع چنین امری به مسئولین ذیربط است ؟ آیا پزشک حق دارد که این آزمایشات یا بررسهای مکتوب که به نام دیگری است را نپذیرد و درخواست انجام مجدد این موارد را نماید؟ باید دانست که یکی از وظایف پزشک این است که هویت بیمار را با مدارک موجود تطبیق دهد برای مثال زمانی که قرار است بر اساس آزمایشات ارائه شده توسط فرد بیماری، برای وی گواهی صادر گردد مسلماً لازم است که تعلق این مدارک به فرد مذکور بررسی و تأیید گردد اما ببینیم قانون در خصوص سوء استفاده از دفترچه بیمه چه می گوید در دفترچه های بیمه درمانی به این نکته اشاره شده است که :اوراق اين دفترچه در حكم اوراق بهادار دولتي است و هر گونه دخل و تصرف و سوء استفاده از آن مشمول مقررات جعل اسناد دولتي است از طرف دیگر در ماده 536 قانون مجازات اسلامی چنین آمده است: "هرکس در اسناد یا نوشته‌های غیررسمی جعل یا تزویرکند یا با علم به جعل و تزویر آنها را مورد استفاده قرار دهد علاوه‌برجبران خسارت وارده به حبس از شش ماه تا دوسال یا به سه تا دوازده میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد". پس پزشکی که با علم و آگاهی اقدام به سوء استفاده از دفترچه فردی برای دیگری نماید را نیز می توان مورد بازخواست قانونی قرار داد و در ماده 97 قانون تأمین اجتماعی تصریح شده است که : هرکس به استناد و گواهیهای خلاف واقع یا با توسل به عناوین و وسایل تقلبی از مزایای مقرر در این قانون به نفع خود استفاده نماید یا موجبات استفاده افراد خانواده خود یا اشخاص ثالث را از مزایای مذکور فراهم سازد به پرداخت جزای نقدی معادل دو برابر خسارت وارده به سازمان و در صورت تکرار به حبس جنحه ای از 61 روز تا 6 ماه محکوم خواهد شد همانگونه که مستحضر هستید ماده قانونی که پزشک را موظف به معرفی چنین فردی به مراجع قانونی یا انتظامی نماید، وجود ندارد اما پزشک این حق را دارد ، در صورتی که تعلق مدارک یاد شده به فرد متقاضی را احراز نکند از پذیرش آنها سر باز زده و در خواست آزمایش یا گرافی مجدد نماید.